Metoda fotochemiczna - wywolywacz

W dniu 2017-11-18 o 22:10, Maciek pisze:

Co do fluxu to nigdy nie miałem do żadnego zastrzeżeń. Kupowałem przypadkowych producentów. Z ciekawości zernąłem na A w kontekście rozbieżności cen tych w strzykawkach. Nooo... powiem, że nie spodziewałem się aż takich różnic - od kilku zł do 1000zł :-D Pomijając wybryk górnej cent - powiedzmy, że do 270zł. Warton 75zł. Czy faktycznie jest jakaś mega różnica względem tańszych?

Jeszcze na koniec pytanie: jak wygląda montaż dwustronny hotair u Ciebie? Nie odpadają elementy?

Reply to
Marek S
Loading thread data ...

Moje doświadczenia z fluxami są skromne - na początku miałem doczynienia z chińszczyzną, nie pamiętam już nawet co to było. Element potrafił podskoczyć, zostawała znacznie zapaprana płytka co trzebabyło dobrze szorować, nie mówiąc już o znacznym smrodzie i chmurze wydzielanej przy grzaniu. To ostatnie powiedzmy bez znaczenia, tak czy siak rozsądnie jest mieć wyciąg przy takich zabawach. Jak dla mnie różnica jest w komforcie pracy.

Nie lutuję dwustronnie smd. Zrobiłem w ten sposób może kilka płytek, mogę powiedzieć tylko tyle, da się. Jednak jest to za mało aby powiedzieć jest ok ;-) Możliwe, że w niesprzyjających okolicznościach cięższe elementy będą spadać.

Reply to
Maciek

W dniu 2017-11-19 o 15:19, Maciek pisze:

Chińskie to inna para kaloszy. Ja mówię o "normalnych". Chińskie potrafią skwierczeć, rozpryskiwać się jak woda w gorącym tłuszczu. Miałem kilka "cywilizowanych" i nigdy nie powstawały takie efekty specjalne.

Hmm.. właśnie. Zastanawiałem się czy nie robić tak, że spodnia część pastą bez Pb a góra z Pb.

Reply to
Marek S

W dniu 19.11.2017 o 15:55, Marek S pisze:

Na Twoim miejscu zrobiłbym testy lutując obie strony hotem, jest szansa, że będzie dobrze. Po pierwsze musiałaby się roztopić cyna pod spodem a jest za barierą laminatu, no i to jest właściwie kluczowa sprawa czy tak się stanie. Jeśli nawet tak by się stało małe elementy powinny się trzymać, inna sprawa z większymi i cięższymi. W fazie projektowania PCB można też postarać się aby wszystko co ciężkie było na tej samej stronie. Raczej potencjalne problemy są do rozwiązania.

Reply to
Maciek

W dniu 2017-11-19 o 17:14, Maciek pisze:

Oczywiście sprawdzę zanim cokolwiek kupię. W końcu włókno szklane PCB jest też jakimś tam izolatorem termicznym więc spód powinien być chłodniejszy.

A jak nie... to pomyślałem sobie, że wiatrak komputerowy pod spód powinien pomóc.

Googlowałem w tej kwestii po polsku i angielsku lecz generalnie jest cisza jakaś... Czyżby nikt tego nie robił? Tylko jeden link znalazłem i to na YT. Gość w nim dodatkowo dawał klej pod elementy - nawet tak małe jak 805!!! Nakładał pastę cynową urządzeniem takim, jakie Ci pokazałem a potem ręcznie strzykawką celował klejem pomiędzy kropelki pasty :-D Złośliwie dałbym mu 603 do polutowania :-D

Reply to
Marek S

Temat z mojej strony trochę przycichł, ale nie umarł.

Obecny stan rzeczy jest taki:

  1. Przyszła folia fotopolimerowa, zrobiłem płytkę, opiszę niżej. Folia kupiona u eSambo:

formatting link

  1. Popatrzyłem na światło przez kalkę techniczną, zadrukowaną przez laserówkę w negatywie. To się do niczego nie nadaje. Nie wiem czy to kwestia mojej laserówki, czy wszystkie tak mają. Wygląda na to, że nie obejdzie się bez kupienia tuszu do atramentówki i folii Ulano, ale spróbuję jeszcze potrzymać kalkę w oparach nitro.

formatting link

  1. Moja stara atramentówka wprawdzie działa, ale tusz całkowicie zasechł, nie udało się go odratować. Muszę kupić nowy. Szukać ink-mate, czy brać dowolny z Allegro? Jak poradzić sobie z zasychaniem tuszu na przyszłość? Zdarza się, że nie robię żadnej płytki przez miesiące.

  1. Wydruk w negatywie z TraxPlota okazał się niemożliwy, a negacja pliku PostScriptu nietrywialna - efektem jest trochę czasu spędzonego nad kursem PostScriptu i mały skrypt, który robi negację. Jak ktoś jeszcze używa AutoTraxa, to podrzucam skrypt (jest w PHP, bo ten język skryptowy znam najlepiej - używa się go z CLI; nauka Perla / Pythona nadal jest na liście todo...):

formatting link
Z drugiej strony chyba każdy znalazł jakąś swoją metodę. Z ciekawości: w jaki sposób Wy robicie negację? Macie do tego opcję w programie do PCB?

Co do fotopolimeru:

  1. Trzeba zdjąć folię ochronną. Miałem z tym problem, dopóki nie wpadłem na przyklejenie taśmy klejącej i odklejenie folii ochronnej razem z nią.

  1. Fotopolimer jest bardzo czuły, moją naświetlarką (UV) naświetlałem przez 30 sekund. Już minuta spowodowała prześwietlenie - kwestia kalki. Nie mam porównania z naświetlaniem fabrycznie pokrytych płytek, bo robiłem to (przez 90 sekund) jeszcze przed przerobieniem naświetlarki (odsunięciem lamp). W każdym razie w instrukcji piszą o halogenie 150W przez 30 minut, ale używania halogenu do naświetlania UV nawet nie chce mi się komentować, ktoś w tym wątku już to zrobił.

  2. Przed zalaminowaniem folii trzeba ją rozprowadzić palcami. Pierwsza laminacja spowodowała zagięcie się folii i musiałem ją usunąć.

  1. Laminator przerobiony na 180 stopni (do termotransferu) słabo nadaje się do przyklejenia folii. Laminator jeszcze nie osiągnął temperatury, a folia już zaczęła się podtapiać i "naświetlać" pod wpływem ciepła. Musi być normalny laminator (nie mam takiego, może kupię - dorobiłbym do tego mojego drugi, przełączany termostat, ale ten mój po ~10 latach i tak nadaje się już tylko na śmietnik).

  2. Załączony wywoływacz (czy to węglan sodu?) w zalecanym stężeniu wywołuje dużo wolniej, niż jest to opisane, ale wywołuje.

  1. Czy wywoływacza można używać wielokrotnie, czy użyć go raz i zlać? Czy można go przechowywać? Czy można pchać do niego łapy, czy obowiązkowo rękawiczki jednorazowe?

  2. Po naświetleniu, a przed wywołaniem, wyraźnie widać wzór ścieżek. Dzięki temu źle naświetloną płytkę można wyczyścić z folii i spróbować ponownie - nie marnujemy laminatu ani nawet wywoływacza.

  1. Potrzebuję jakiejś matowej szybki na naświetlarkę, bo poziome pady pod TQFP trochę mi podświetliło między padami (pionowych nie), podejrzewam że to kwestia czterech świetlówek w osi padów i kalki, ale być może folia Ulano załatwi sprawę.

Płytka po wytrawieniu, przed zdjęciem warstwy fotopolimeru:

formatting link
To, co widać, to:

- brzydkie pady pod TQFP (bo wydrapywałem prześwietlone resztki folii)

- dwie ścieżki poprawione markerem, bo były uszkodzone

- jedna ścieżka uszkodzona (nie zauważyłem jej podczas zamalowywania, albo sprawiała wrażenie nieuszkodzonej; nie mam niestety zdjęcia przed trawieniem, a szkoda)

- trochę prześwietlone otwory w padach (widać np. na dole)

- niedoświetlony brzeg płytki (ale to kwestia wydruku, widać na zdjęciu kalki)

Uszkodzenia ścieżek prawdopodobnie są efektem niedokładnego oczyszczenia przeze mnie laminatu przed drugą próbą nałożenia fotopolimeru.

Reply to
Adam Wysocki

Atramentówką?

Trochę osłabia mnie bardzo słabe zaczernienie z laserówki na kalce. Pytanie czy na takiej folii dla laserówek będzie lepiej. Boję się, że nie.

Reply to
Adam Wysocki

A węglan sodu?

Reply to
Adam Wysocki

Rzeczywiście, teraz zerknąłem na zdjęcie w necie i mi się przypomniało :)

Tak robię. W sumie NaOH jest tak tanie, i tak mało go schodzi, że nie warto się bawić w przechowywanie.

Inna sprawa, że jeśli pójdę w fotopolimer (a na razie wygląda na to, że tak będzie), to będzie potrzebny wywoływacz do fotopolimeru (ktoś pisał w wątku, że to Na2CO3).

No tak - bo wszystko dzieje się wolniej...

Wziąłem tyle samo (i też zmiękczona woda) - i wyszło duże stężenie.

Naświetlarka dwustronna to najlepsze rozwiązanie, niestety droższe. Ja bardzo rzadko robię płytki dwustronne.

A pomysł wziąłem stąd:

formatting link
"I made up a combined unit, with switchable UV and white tubes , so it doubles as an exposure unit and a light-box for lining up double-sided artworks. If you do a lot of double-sided PCBs, it may be worth making a double-sided exposure unit, where the PCB can be sandwiched between two light sources to expose both sides simultaneously. "

Ale one dają linie, podświetlają. Mam wrażenie, że LEDy dawałyby bardziej jednolite światło. Z drugiej strony te linie można jakoś rozproszyć...

Dostałem maila, ale tak naprawdę odłożyłem temat na jakiś czas i dopiero do niego wróciłem. W sumie słowo pisane zostaje na grupie i wszyscy mogą z niego skorzystać :) Ale numer zapisałem, jakbym potrzebował "nagłej" pomocy - dzięki! :)

Reply to
Adam Wysocki

Nie znałem, a może się przydać - regularnie ugniatam dwulitrową butelkę po coli, w której trzymam roztwór B327. To daje bufor na zbudowanie się ciśnienia (i co jakiś czas trzeba to powtarzać, szczególnie ~2 dni po trawieniu), chociaż idealne byłoby coś z zaworem bezpieczeństwa...

Reply to
Adam Wysocki

Działa jak rozpuszczalnik, ale z praktycznego punktu widzenia robi za wywoływacz. W każdym razie już się tak przyjęło, rozpuszczalnik kojarzy się z czym innym :)

Reply to
Adam Wysocki

I to ma swoje zalety... ale w przypadku jednostronnych prototypów bez opisu i soldermaski to jest IMO bez sensu. Za ułamek tych kosztów mam w ciągu godziny płytkę o zadowalającej jakości.

Zdarza się, że cały układ robię w jeden wolny dzień - od narysowania schematu do uruchomienia zmontowanej płytki, a czasem też napisania softu na MCU. Zależy oczywiście od tego, co to za układ.

Reply to
Adam Wysocki

No właśnie... a mi najczęściej potrzebna jest jedna sztuka, dla siebie :) To nawet nie są prototypy, to gotowe, hobbystyczne układy, które mają robić coś, co akurat jest mi potrzebne.

Jak już robię coś w większych seriach, na sprzedaż (zdarzało się kiedyś, teraz mam parę pomysłów, ale nie mam czasu na ich realizację), to zamawiam w Faldruku. Oni są o tyle wygodni, że raz się płaci za dokumentację, a potem płytki wychodzą tanio, jakość też jest OK.

Zapisałem, może się kiedyś przydać.

Reply to
Adam Wysocki

Jesteś pewien, że stosujesz UV-C? Ja mam lampy 350 nm, które leży w zakresie UV-A, naświetlają bardzo dobrze.

formatting link
UV-A to 315-380 nm (czasem podają 320-400 nm), UV-C to 100-280 nm (czasem podają 220-290 nm).

Reply to
Adam Wysocki

W dniu 23.11.2017 o 11:24, Adam Wysocki pisze:

Podobnie. Ale, aby sprawa była jasna: nigdy nie próbowałem "wywoływać" w węglanie sodu.

P.P.

Reply to
Paweł Pawłowicz .

Nie mam pojęcia.

Lampy są wzdłuż (na zdjęciu poziomo, te cztery poziome pręgi). Nie wiem co to jest to zaciemnienie w pionie - może napisy na lampach? A może aparat tak zrobił zdjęcie, w końcu lampy migają - nie wiem jak działają współczesne matryce (to w telefonie, Galaxy S7), czy łapią całą klatkę na raz i potem przesyłają, czy np. kontroler bardzo szybko skanuje linia po linii. Stare matryce działały w ten drugi sposób, zdjęcia w ruchu potrafiły być przez to "rozerwane" lub inaczej zniekształcone (nie chodzi o rozmycie).

Fakt, oceniam organoleptycznie.

Tam już tak jest - folia trochę się pogniotła przy naklejaniu, nie gniotłem jej celowo. Ale myślę nad jakąś szybką, która dodatkowo rozproszy to światło. Mam jakąś starą matrycę od laptopa, zobaczę co da się z niej wyciągnąć - kojarzę że był tam dyfuzor do podświetlenia.

Ok. 20 cm.

Zimny start to chyba standard w chińszczyznach. Z drugiej strony moja lampa owadobójcza też miała zimny start i ze dwa lata działała (potem padła świetlówka, a nowa lampa była tańsza, niż nowa świetlówka, więc kupiłem całą lampę).

Czemu dwustronne robisz w szufladzie?

Dzięki temu PCB nie przesuwa się względem maski przy odwracaniu? Sprytne!

Tak, to jestem sobie w stanie wyobrazić... z drugiej strony jeśli nawet szkło się wygina, to muszą to być naprawdę małe różnice. Plexi, to jeszcze rozumiem, ale szkło 4mm?

Zapisałem - kupię szkło. Z drugiej strony ze spinaczami biurowymi to nawet plexi powinna dać radę... chociaż szkło lepsze, bo sztywniejsze.

Najtaniej chyba będzie kupić dwie szklane antyramy A4, tylko szkło w nich jest cieńsze, niż 4mm... ale powinno dać radę.

To prawda. Czyli może używać tego również do jednostronnych PCB?

Jest jeszcze jedna kwestia - analizując PostScript wygenerowany przez TraxPlota (część AutoTraxa) rzuciło mi się w oczy, że oni ustawiają skalę

1.2, która w przeliczeniu daje 1200 punktów na 1000 milsów. Czemu? Nie mam pojęcia, gdyby zrobili nawet 10x większą, to nie byłoby problemów (chyba że jest jakiś limit w samym PostScripcie), a tak np. ścieżka 8 mils ma w tej skali szerokość 10, podczas gdy powinna mieć 9.6 (ale chyba muszą być wartości całkowite) i sama generacja PostScriptu przez TraxPlot powoduje rozjazd (bo ścieżka zamiast 8 mils ma 8 i 1/3 mils, ścieżka 12 mils ma 11 i 2/3 mils, itd).

Zastanawiam się, czy i jak można to zmienić. Pogrzebię w ustawieniach.

Z drugiej strony od ponad 10 lat, jak nie więcej, robię w ten sposób płytki (termotransferem, ale metoda wydruku ta sama) i nigdy nie miałem problemów, więc może to bez znaczenia?

To nawet nie jest kwestia grubego portfela, co wydawania kasy bez sensu. Chcę osiągnąć dobry efekt małym nakładem finansowym, ale nie za małym, czyli to, co trzeba kupić, żeby był dobry efekt, to kupię :) Jakbym kierował się tylko ceną, to zostałbym przy termotransferze, to IMO najtańsza metoda, ale efekty też są takie sobie, do tego wbrew pozorom więcej z tym roboty.

Inna sprawa, że większość płytek, które robię, nie przekracza rozmiaru 1/4 A4, więc jedna folia może spokojnie starczyć na cztery wydruki. Na to jeszcze mnie stać :)

Tak, to widziałem - taki wydruk jest spokojnie satysfakcjonujący.

A masz wydruk z jakimś cienkim rastrem, np. TQFP albo coś jeszcze cieńszego? Z jakim DPI to drukowałeś?

Takie?

formatting link
To nie wydaje się przepuszczalne dla światła...

Tak, to prawda - już przy 1 minucie z kalką fotopolimer mi się prześwietlał. Przy 30s naświetlał się słabiej, niż przy minucie, ale się nie prześwietlał (oprócz podświetlania miejsc między padami TQFP).

Reply to
Adam Wysocki

I zauważyłeś, że to szkodzi folii? Ja też zamierzam oszczędzać, bo nie ma sensu marnować całego (drogiego) arkusza na jedną małą PCB.

Może dobrym pomysłem byłoby wycięcie folii przed wydrukiem, a nie po?

Jeśli nie, to w sumie po co wycinać? Można mieć finalnie arkusz z kilkoma (wydrukowanymi osobno) PCB i naświetlać tylko potrzebny fragment...

Swoją drogą, ta folia jest jednostronna? Ma znaczenie, na której stronie będzie się drukowało? Czy kapilary są z obu stron?

Reply to
Adam Wysocki

W dniu 23.11.2017 o 12:18, Adam Wysocki pisze: [...]

Jest jednostronna. Na opakowaniu jest napisane, po której stronie drukować.

P.P.

Reply to
Paweł Pawłowicz .

Na aliexpress 10m w podobnych pieniądzach maił byś 10m (tyle, że szło by miesiąc).

W Eaglu wydruk negatywu robi się poprzez: File -> Cam_Processor -> Output (device) -> PS_Inverted

Mi folia najlepiej się układa na płytce, jeśli przykleję ją jedynie do krawędzi płytki (tylko tak by się trzymała). Następnie płytkę wsuwam do laminarki unosząc folię nad powierzchnią pcb. Rolki laminarki pobierając pcb prawie idealnie rozprowadza i dociska folię. Laminarkę ustawiam na zimne laminowanie. Po przyklejeniu folii jeszcze raz przejeżdżam na gorąco.

Ja wywoływacz za każdym razem robiłem nowy. Rękawiczek nie używałem ale myłem łapy po każdym włożeniu ich do roztworu.

Pozdrawiam, Mariusz

Reply to
M.L

Fotopolimer (negatywowy - on się utwardza pod wpływem światła, odwrotnie do Positivu i fabrycznie pokrytych PCB) wywołuje się (prawdopodobnie?) w węglanie sodu.

Nie wiesz może, czy jego roztwór jest szkodliwy dla skóry?

Reply to
Adam Wysocki

ElectronDepot website is not affiliated with any of the manufacturers or service providers discussed here. All logos and trade names are the property of their respective owners.