ster-driehoek motoren?

Bij mijn zoektocht op internet naar de mogelijkheden om allerlei motoren te her-gebruiken ben ik op driehoek-ster motoren gestoten (ik dacht eerst dat er Delta-Y op de typeplaatjes stond). Dat is op motoren die zowel

220-380V aankunnen.

Nu heb ik een stel voorbeelden en bijbehorende vragen:

Algemeen: ik begrijp dat vooral zware motoren met een hoge aanloopspanning eerst in stervorm zijn geschakeld, en dan naar driehoek worden geschakeld. Dat lijkt me voor hobbygebruik te ingewikkeld. Hoe herken ik zulke motoren? Of kunnen ze sowieso altijd in ster draaien?

(1) Een typisch voorbeeld is een kleine motor met zes aansluitingen. Drie daarvan zijn doorverbonden, als ik op de andere drie de drie fasen van de krachtstroom zet, draait hij vrolijk rond. Dat zal dan wel de sterschakeling zijn. Typeplaatje: DY 220/380V, 1460 rpm.

Vraag: hoe laat je hem dan op 220V lopen?

Een tweede voorbeeld: een zware motor van een hele oude wasmachine heeft behalve de aansluitingen als voorbeeld 1 nog twee keer drie niet doorverbonden aansluitingen. Op de eerste schakeling draait hij langzaam maar rustig rond als ik er L1,L2,L3 op zet, de twee andere rijen van drie aansluitingen doen helemaal niks. Op het typeplaatje staat DYDY 220/380V, vier amperages (1,4 0,8 3,5 en 2,0) en twee snelheden (300/2860). Het is voor mij een hele interessante motor want hij heeft niet alleen twee snelheden, maar ook twee verschillende poelies op de as. Maar hij is wel loodzwaar...

O, en waarom zetten ze er altijd die cosinus bij?

Een derde motortje is een 220V koolborstelmotor. Ik lees op internet dat die dingen op hol kunnen slaan; dat verklaart de twee extra, wat dunnere draaden die klaarblijkelijk het toerental rapporteren. Leuk! Maar verder verdwijnen er nog vier draden naar binnen, en dat zijn er twee teveel voor mijn gemoedsrust. Twee van de vier kleuren kom ik weer tegen bij de koolborstels. Jammer genoeg zit er een poelie voor een riem op.

Reply to
paai
Loading thread data ...

Een sterdriehoek schakeling kan in principe met elke krachtstroom motor met zes aansluitingen. Handmatig gaat dat via een speciale schakelaar, automatisch via een tijdrelais. Kan op zich best nuttig zijn als een motor een beetje zwaar is voor je huisaansluiting of de lange kabel naar de schuur o.i.d.

Er is geen bezwaar tegen de motor altijd in ster te laten draaien, je hebt alleen wat minder vermogen.

De hoogst opgegeven spanning is altijd de maximale spanning voor de sterschakeling, de lage de maximale voor de driehoek schakeling.

Deze motor kun je dus in driehoek op 220V laten lopen. 'Probleem' is echter: waar haal je 3-fase 220V krachtstroom vandaan? Ik meen dat er vroeger wel zulke huisaansluitingen waren, maar daar kan ik naast zitten. Tegenwoordig zijn deze motoren juist wel weer prettig voor frequentieregelaars die met 1-fase 220V gevoed worden, die kunnen maximaal 220V 3-fasen uitsturen.

Zo'n motor ken ik ook niet. Misschien dat je hem via die extra aansluitingen op meer polen kan laten lopen (en dus langzamer), maar voor 300rpm zouden dat 10 polen zijn, dat is wel erg veel.

De snelheid van een draaistroom motor hangt af van de frequentie, het aantal polen en de slip.

In een enkelpolige motor maakt het draaiveld elke periode van het lichtnet een hele omwenteling en kom je dus op 50Hz * 60 = 3000rpm, een tweepolige motor op 1500rpm, etc.

Het werkelijke toerental zit daar weer iets onder omdat een motor altijd wat slip heeft. De slip is enigszins afhankelijk van de belasting.

Een motor is inductief en stroom en spanning lopen dus niet in fase. De cosinus phi is de cosinus van de fase hoek (phi) die tussen spanning en stroom zit. Hoe dichter bij 1 (phi naar 0), hoe beter de motor. In grotere installaties is het ook verplicht de cos-phi dicht bij 1 te houden. Als je dan al de cos-phi van een motor weet is het eenvoudig om de juiste compensatie condensator er bij te plaatsen. (dit zijn die gevaarlijke condensatorbanken waar Manus over sprak).

Ook als je gebruik maakt van een aggegraat is het handig de cos- phi te weten. Het vermogen van een aggegraat wordt opgegeven in KVA. Hoeveel KW je kunt afnemen hangt van de cos-phi van de belasting af: KW = KVA * cos-phi.

Een seriemotor kan op hol slaan. Voorbeelden zijn een startmotor en een stofzuigermotor. Een shuntmotor kan niet op hol slaan. Nu heb jij vier draden, dus het kan goed zijn dat je aparte draden hebt voor de rotorwikeling en de statorwikkeling en je hem dus zowel in serie of in shunt kunt gebruiken. Kijk ook eens hier:

formatting link

Of een shunt motor ook goed op wisselspanning loopt kan iemand anders je misschien vertellen. Bij een seriemotor gaat het goed omdat de stroom door rotor en stator gegarandeerd in fase met elkaar lopen.

En nadat al dit gebabbel gecorrigeerd en aangevuld is, mag iemand het op het web zetten en hebben we een begin van die HOWTO. ;-)

--
Stef    (remove caps, dashes and .invalid from e-mail address to reply by mail)

"No matter where you go, there you are..."
-- Buckaroo Banzai
Reply to
Stef

Stef/Paai , Hoewel hier een aantal zaken aangaande ster/driehoek schakelen aan de orde zijn geweest wil ik toch opmerken dat over dit onderwerp héééél veel meer valt te vertellen. Er zouden een aantal zaken beter uitgediept kunnen worden zodat je beter weet van het hoe en waarom van ster/driehoek , zoals aanloopstromen en koppel/toeren kromme , poolomschakelbare motoren , gescheiden wikkelingen , belast/onbelast aanlopen enz.enz. De door Paai aangegeven motor met DYDY zou bv. een motor met een Dahlander schakeling kunnen zijn....en de door Stef aangegeven shuntmotor (DC) heeft niets met ster/driehoek te maken...

Ik vraag me echter af of dit in deze NG thuis hoort...?? over al deze onderwerpen kun je veel leren door eens naar de bibliotheek te gaan en wat studie te verrichten...incidentele vragen kunnen natuurlijk altijd...maar een heuse HOWTO in deze NG lijkt mij niet haalbaar. Jullie mening ??

groet Manus.

Reply to
Manus

Ster driehoek motoren bestaan helemaal niet.......

Elke motor kan je in ster of in driehoek aansluiten, wanneer je ster of driehoek gebruikt hangt af van het typeplaatje en de maximale belasting van de voeding en de magneetschakelaars ervoor.

Kijk op het typeplaatje.

Staat daar bijv: 220 - 380 en daarachter het driehoek en ster symbool betekend dit dat je de motor in Nederland in ster moet aansluiten en in de VS bijvoorbeeld in driehoek... De reden ervoor is de fasespanning.

Staat er bijv: 380 - 660 of alleen 380 of bij nieuwe 400 moet je de motor in Nederland in driehoek aansluiten en kan je de eerste nog in ster op netten met een hogere spanning aansluiten.

Wel kan de je tweede motor (wanneer het een heel dikke is in ster laten aanlopen, dit is de zogenoemde ster/driehoek- schakeling welke is bedoeld een zware motor lichter te laten aanlopen. Er kan dan lichter schakelmateriaal gebruikt worden en een lichtere voeding. De KA motor waar het in de meeste gevallen om gaat trekt namelijk afhankelijk van de belasting kortere of langere tijd een aanloopstroom oplopend tot 6 tot 8x de op het type- plaatje genoemde nominaalstroom...

Wil je overigens meer weten over motoren en hoe en waarom ze op een bepaalde maniet te schakelen kan ik je het groene boekje van Kruyt en mahler aanbevelen (licht en kracht) schakelingen. Dat maakt heel veel duidelijk...

Ook poolomschakelbare en nog veel mooiere motoren....

Veel plezier daarbij.

"paai" schreef in bericht news:Id9Qc.2983$% snipped-for-privacy@typhoon.bart.nl... | Bij mijn zoektocht op internet naar de mogelijkheden om allerlei motoren | te her-gebruiken ben ik op driehoek-ster motoren gestoten (ik dacht eerst | dat er Delta-Y op de typeplaatjes stond). Dat is op motoren die zowel | 220-380V aankunnen. | | Nu heb ik een stel voorbeelden en bijbehorende vragen: | | Algemeen: ik begrijp dat vooral zware motoren met een hoge aanloopspanning | eerst in stervorm zijn geschakeld, en dan naar driehoek worden geschakeld. | Dat lijkt me voor hobbygebruik te ingewikkeld. Hoe herken ik | zulke motoren? Of kunnen ze sowieso altijd in ster draaien? | | (1) Een typisch voorbeeld is een kleine motor met zes aansluitingen. Drie | daarvan zijn doorverbonden, als ik op de andere drie de drie fasen van | de krachtstroom zet, draait hij vrolijk rond. Dat zal dan wel de | sterschakeling zijn. Typeplaatje: DY 220/380V, 1460 rpm. | | Vraag: hoe laat je hem dan op 220V lopen? | | Een tweede voorbeeld: een zware motor van een hele oude wasmachine | heeft behalve de aansluitingen als voorbeeld 1 nog twee keer drie | niet doorverbonden aansluitingen. Op de eerste schakeling draait hij | langzaam maar rustig rond als ik er L1,L2,L3 op zet, de twee andere | rijen van drie aansluitingen doen helemaal niks. Op het typeplaatje | staat DYDY 220/380V, vier amperages (1,4 0,8 3,5 en 2,0) en | twee snelheden (300/2860). Het is voor mij een hele interessante | motor want hij heeft niet alleen twee snelheden, maar ook twee | verschillende poelies op de as. Maar hij is wel loodzwaar... | | O, en waarom zetten ze er altijd die cosinus bij? | | Een derde motortje is een 220V koolborstelmotor. Ik lees op internet | dat die dingen op hol kunnen slaan; dat verklaart de twee extra, wat | dunnere draaden die klaarblijkelijk het toerental rapporteren. Leuk! | Maar verder verdwijnen er nog vier draden naar binnen, en dat zijn er | twee teveel voor mijn gemoedsrust. Twee van de vier kleuren kom ik | weer tegen bij de koolborstels. Jammer genoeg zit er een poelie voor | een riem op. | | | |

Reply to
Roodborstje

=2E..

rde

veel meer

r

en ,

der

eft

wat

ar

Wel, mijn mening is bekend :-)

Ik ga er nog steeds vanuit dat een niet al te stomme hobbyist zonder kennis toch, met een paar meer of minder eenvoudige vuistregels, op een veilige manier allerlei componenten kan hergebruiken. Om dan de mensen in deze groep niet overbodig aan hun kop te zeuren stel ik een of meer nederlandstalige howto's voor. De howto voor electromotoren begint al aardig vaste vormen aan te nemen.

Paai

Reply to
paai

Kennelijk is mijn reply van 09:43 onderweg 'verdwenen'...derhalve nog maar een keer...

Ok Paai , begrepen , hoe denk je die HOWTO te presenteren ?? aparte site ? aparte NG ?...eigen server ?? hoe en wie bepalen de onderwerpen ? enz..... Ben natuurlijk niet te beroerd om zonodig een bijdrage te leveren...maar wel altijd veiligheid voorop...dat is een absolute voorwaarde voor mij waaraan ik geen consessies doe.

groet Manus.

Reply to
Manus

Manus wrote: ...

Dat laatste staat hopelijk bij iedereen hier voorop. Ik kan me zonder veel moeite een introductie voorstellen die de voorwaarden omschrijft waaronder een leek toch veilig kan experimenteren, met opmerkingen als dat je nooit aan zichtbaar beschadigde motoren moet gaan prutsen, de motor bij tests goed moet verankeren en isoleren, bij onbekende condensatoren uit de buurt moet blijven... dingen die eigenlijk vanzelf spreken. Ik weet zeker dat jij daar nog wel wat dingen aan toe kunt voegen.

Verspreiding: veel mensen hier zullen eigen servers hebben; ik heb er een thuis en een op de UvT. Maar als zo'n verhaal ieders goedkeuring kan wegdragen, kun je het ook periodiek op de nieuwsgroepen die daarvoor in aanmerking komen, posten. Ik heb jarenlang een Linux-FAQ bijgehouden en wekelijks op de linux-hierarchie gepost.

Maar nu moet ik eerst de fiets van mijn dochter gaan repareren en zelfs ik kan daar met de beste wil van de wereld geen topic voor n.h.e. van maken...

Paai

Reply to
paai

Dan zijn we het over één ding alvast eens....voor het overige laat ik dus het initatief bij jou en hoor wel wat je wilt.....

groet Manus.

Reply to
Manus

Een motor 220/380 in ster aangesloten op 220 mag geen grotere stroom nemen dan deze voor 380. Deze motor zijn koppel zal kleiner zijn waardoor de slip groter en dus ook de stroom. In de praktijk zal een motor 230/380 in ster aangesloten op 220 meestal in rook opgaan!!!

Reply to
Webdad

Misschien dat een HOWTO niet de meest geschikte/gewenste vorm is. Iets als een nl.hobby.elektronica FAQ lijkt mij ook wel wat. Maar ook daar is webruimte voor nodig en moet er onderhoud zijn. Dat zal vrijwilligerswerk moeten zijn.

De inhoud kan goed in deze NG besproken worden. Dat geeft de mogelijkheid om fouten en onvolkomenheden er uit te halen en kan er ook op de veiligheid gelet worden.

Misschien goed om als eerste hoofdstuk van deze FAQ de veiligheid te behandelen. Beetje zoals er altijd in de Elektuur staat (stond?).

Maar wie bieden zich aan als vrijwilliger? Zolang het niet te groot is en er niet teveel dataverkeer is, heb ik misschien nog wel wat webruimte 'over', maar tijd is altijd het probleem. :-)

--
Stef    (remove caps, dashes and .invalid from e-mail address to reply by mail)

hangover, n.:
	The wrath of grapes.
Reply to
Stef

Tijd is mijnerzijds geen probleem..wel webruimte...vrijwillig werk doen is ook geen probleem , en kennis niveau schommelt tussen mbo en hbo , dit betreft motoren kennis in de theorie en praktijk , aangaande web en mogelijkheden heb ik nog veel te leren...

we horen wel weer...

groet Manus.

Reply to
Manus

Precies;-))

"Webdad" schreef in bericht news:ErnQc.255$ snipped-for-privacy@hebe.telenet-ops.be... | | | >

| > Er is geen bezwaar tegen de motor altijd in ster te laten draaien, | > je hebt alleen wat minder vermogen. | >

| Een motor 220/380 in ster aangesloten op 220 mag geen grotere stroom nemen | dan deze voor 380. | Deze motor zijn koppel zal kleiner zijn waardoor de slip groter en dus ook | de stroom. | In de praktijk zal een motor 230/380 in ster aangesloten op 220 meestal in | rook opgaan!!! | |

Reply to
Roodborstje

Zoals paai al schreef is webruimte niet eens een vereiste. Je ziet wel vaker FAQ's die met regelmaat (bijv. elke 2 weken) gewoon in de nieuws- groep gepost worden. En mocht het nodig zijn, dan kan ik best een FAQ pagina op m'n prive homepage zetten. Maar om te beginnen is er dus inhoud nodig. ('content' in het 'dagelijks spraakgebruik' :-) )

Dus...

--
Stef    (remove caps, dashes and .invalid from e-mail address to reply by mail)

A diva who specializes in risque arias is an off-coloratura soprano.
Reply to
Stef

Waarom? Je moet er natuurlijk wel rekening mee houden dat de motor minder vermogen kan leveren, dan is er niets aan de hand.

Blijf je hem vol belasten met het vermogen dat hij in driehoek zou hebben, dan ben je hem gewoon aan het overbelasten en dan gaat het stuk.

--
Stef    (remove caps, dashes and .invalid from e-mail address to reply by mail)

Those who hate and fight must stop themselves -- otherwise it is not stopped.
		-- Spock, "Day of the Dove", stardate unknown
Reply to
Stef

Om een goed rendement van een investering te hebben moet je deze zo optimaal mogelijk gebruiken. Je koopt een motor dan ook qua vermogen passend bij een applicatie en liefst afgepast. Vermogen "over" resulteert altijd in een rendements verlaging. En geld en kostbare energie verspillen... Een motor met meer vermogen dan nodig is niet alleen te duur maar springt ook nog eens slecht met energie om.

"Stef" schreef in bericht news: snipped-for-privacy@internet.stef.home...

| >In de praktijk zal een motor 230/380 in ster aangesloten op 220 meestal in | >rook opgaan!!! | >

| Waarom? Je moet er natuurlijk wel rekening mee houden dat de motor minder | vermogen kan leveren, dan is er niets aan de hand. | | Blijf je hem vol belasten met het vermogen dat hij in driehoek zou hebben, | dan ben je hem gewoon aan het overbelasten en dan gaat het stuk. | | -- | Stef (remove caps, dashes and .invalid from e-mail address to reply by mail) | | Those who hate and fight must stop themselves -- otherwise it is not stopped. | -- Spock, "Day of the Dove", stardate unknown

Reply to
Roodborstje

Meestal zijn FAQ's die in nieuwsgroepen periodiek gepost worden vrij kort (bijv. om de spelregels van de nieuwsgroep uit te leggen) of bevatten een link naar een website waar het hele verhaal staat. Het plaatsen van een link naar een website heeft wat mijn betreft de voorkeur. Elke twee weken een heel lang verhaal te plaatsen in een nieuwgroep lijkt mij een minder goed idee.

Het voordeel van een website is dat je wat meer mogelijkheden hebt m.b.t. tot de opmaak en plaatjes. Daarnaast kunnen andere websites er eenvoudig naar verwijzen. Ook is hiermee de kans groter dat iemand geïntereseerd in het onderwerp min of meer toevallig via Google bij de website uitkomt (ik weet dat je ook in nieuwsgroepen kan zoeken, maar dit wordt in de praktijk toch veel minder vaak gedaan).

--
Peter van Merkerk
peter.van.merkerk(at)dse.nl
Reply to
Peter van Merkerk

Daar heb je bij aanschaf van een nieuwe motor idd gelijk in, het ging hier echter om in de container gevonden motoren.

Een motor op een te lage spanning heeft gewoon minder vermogen, geen kwestie van "over". Of het rendement dan veel slechter is weet ik niet. Misschien dat jij daar cijfers over hebt?

Bij een gratis motor voor ligt dat natuurlijk anders. Ook afhankelijk van hoeveel die motor moet draaien.

--
Stef    (remove caps, dashes and .invalid from e-mail address to reply by mail)

It looks like it's up to me to save our skins.  Get into that garbage chute,
flyboy!
		-- Princess Leia Organa
Reply to
Stef

"paai" schreef in bericht news:Id9Qc.2983$% snipped-for-privacy@typhoon.bart.nl...

Motoren met een hoge aanloopstroom!

Herkenbaar aan het typeplaatje. Gaan we er vanuit dat je een 230/400 Volt draaistroomnet ter beschikking hebt, gebruikelijk in het grootste deel van Nederland, Maar niet overal, dus eerst vergewissen welke spanning je hebt. Op het typeplaatje kun je zien voor welke spanning de motor geschikt is. Een kleine motor (2,5 kW algemeen) Op het typeplaatje staat 690 Volt ster/ 400 Volt driehoek, of alleen 400 Volt driehoek Deze kun je in driehoek aansluiten, of met een ster-driehoekschakelaar aansluiten.

Klopt, je hebt twee doorverbindingen op je klemmenstrook, V2-W2-U2 zijn doorverbonden Op U1 V1 en W1 zet je de drie fasen voedingsspanning

Een Motor 220/380 Volt:

220 Volt 1 Fase? of 220 Volt drie-fase? 220 Volt- driefasen net (komt niet veel voor, maar bestaat nog wel.) Drie doorverbindingen, nl U1-V2 V1-W2, en W1-U1. De klemmen zitten boven elkaar. Op elke doorverbinding komt nu een fase, van je 130/230 Volt net!! 220 Volt 1 fase: Doorverbinding als hierboven. Fase op U1-V2, Nul op V1-W2. Een een kondensator, waarvan je de ene kant aansluit op W1-U2, en de andere kant bij de fase op, of bij de nul op, dit afhankelijk van de gewenste draairichting De waarde van de condensator: ca 60 uF per kW vermogen

Kom hier niet helemaal uit. Het kan een motor zijn met een Dahlander, of met gescheiden wikkelingen. In beide gevallen klop de opgave van het typeplaatje niet met je omschrijving.

Cosinus is belangrijk. Een slechte cosinus phie wil het energiebedrijf vaak niet hebben. Je moet dan aan cos phie verbetering doen. Motorstroom en cos phie en spanning gegeven: en je kunt alle overige noodzakelijke gegevens van de motor uitrekenen. Blind, werkelijk, en schijnbaar vermogen en stromen. Ook is de cos phie belangrijk voor een kabelverliesberekening.

Op hol kunnen aleen gelijkstroommotoren. De vier draden zijn vermoedelijk de uitlopers van twee (of 4 of meerdere) spoelen. Even met een ohmmeter nameten. Deze kun je niet maar zo even aansluiten. Is het een serie motor, of een parallel motor? Compount kan ook nog voorkomen Als je van een gelijkstroommotor het veld niet aansluit, dan kan de motor inderdaad op hol slaan. Bij een wisselstroommotor zonder belasting, slaan niet echt op hol, maar kunnen wel heel snel gaan draaien. Probeer maar eens bij de stofzuiger. Hand voor de slang, is voor de motor minder belasting, en het toerental gaat omhoog.

Veel vragen, beperkt aantal antwoorden. Voor een volledig verhaal, dan wordt het een boekwerk......

Jantje

Reply to
Jantje

Jantje , Goed verhaal...echter de onbekende motor kan EN gescheiden wikkelingen hebben EN beide ook nog eens een Dahlander...zou dat een verklaring kunnen zijn ? deze motoren zijn bekend....de cos phi (ook wel arbeidsfactor) dient niet met het rendement verward te worden meen ik...? zijn verschillende grootheden...en inderdaad kun je hier een boek over vol schrijven...en om de op mijn onderwerp veiligheid terug te komen als dat is toegestaan...zorg altijd voor een werkschakelaar in de onmiddellijke omgeving van het aan te drijven apparaat of machine..ook hier is een artikel over te schrijven....wat mag en wat niet mag.. bv. stuurstroom of hoofdstroom onderbreken ....met een deugdelijke vergrendel mogelijkheid...zoals veiligheidsslot. Verder zou ik AC en DC motoren als aparte onderwerpen willen beschouwen , beide hebben hun eigen specifieke eigenschappen en karakteristieken.

Zo nou Paai maar eens...

groet Manus.

Reply to
Manus

"Manus" schreef in bericht news:9d7bc$41125a56$52d99d99$ snipped-for-privacy@news.multikabel.nl...

Toch de vraag niet helemaal goed gelezen door mij. Dubbelle Dahlander valt af, volgens mij, door de dubbelle spanning. Dahlandermotoren kunnen maar voor een spanning gewikkeld worden. Dus, dubbel gescheiden wikkeling, en beide een ster/driehoek? maakt de meeste kans. De stroomverhouding 1,4 - 0,8 past bij een ster-driehoek van 0,25 kW motor, en 3,5 - 2,0 bij een 0,75 kW motor. Het zijn dan als het ware twee motoren inelkaar gebouwd. Elk deel heeft een aparte aansluiting, en een apart toerental, en aparte stromen. Altijd maar een deel tegelijk voorzien van voedingsspanning, en het andere deel geen klemmen doorverbinden.

deze motoren zijn bekend....de cos phi (ook wel arbeidsfactor) dient

Klopt renedement heeft niets met de cos phi te maken, alhoewel, motoren met een slecht rendement hebben ook een slechte cos phi meen ik me nog te herinnerren uit de schoolbanken, Rendement heeft alleen te maken met het effekt van de omzetting van de elektrische energie naar kracht op de motor as. Dus de verliezen die daar mee gepaard gaan. Cosinus phi is een ingewikkeldre verhaal, en heeft in principe niets met de mechanische krachten van de motor te maken. Maar ook hier de cos phi is afhankelijk van de belasting. Bij volle belasting is de cos phi het beste.

En vergeet een juiste thermische beveiliging niet.

Helemaal mee eens, een wereld van verschil

Reply to
Jantje

ElectronDepot website is not affiliated with any of the manufacturers or service providers discussed here. All logos and trade names are the property of their respective owners.