etsen luchtbuis

Hoe kan ik het beste gaatjes maken in de luchtbuis, zodat ik stroming heb van de etsvloeistof? Moet ik de gaatjes binnenin de cirkel of juist aan de buitenkant maken?

De plexiglas plaat komt op de bodem van een ronde emmer te liggen, waar de pcb plat op wordt gelegd met de koperkant naar boven. Ik heb plexiglas,lijm,visgaren en vijverluchtbuis gebruikt, gaat dit goed met etsmiddel (ijzerIIIchloride en natriumpersulfaat).

formatting link

Harrie Geerts

Reply to
Harrie Geerts
Loading thread data ...

Dat ziet er mooi uit. Je ziet de ijzerchloride nog zitten!

De slang ziet er smeltbaar uit; ik zou het proberen met een hete spijker, of soldeerbout. Boren is gevaarlijk in dat taaie spul. Gewoon stuk voor stuk gaatjes bijboren/prikken, totdat je genoeg lucht hebt, zonder dat de pomp het niet meer aankan (dan zouden alleen de voorste/buitenste gaatjes nog bellen blazen.

Wat het gunstigst is kwa maximale verdeling, is onduidelijk. Omdat de plaat horizontaal komt te liggen, blokkeert die zowiezo de natuurlijke convectie. Alle belletjes zullen langs de rand vd plaat omhoog lekken. De terugstroom valt dus loodrecht vanaf het vloeistofoppervlak op de plaat, naar beneden, en moet daar zijwaarts weer naar buiten. Dat geeft een mooie stroom langs het plaatoppervlak, maar misschien een stilstaande plek in het midden. Kdenk dat je bij koperzijde-onder inderdaad last zou kunnen krijgen ven opgesloten belletjes, maar dat hangt een beetje van het geweld af.

NB nl.wetenschap _lijkt_ mij een beetje rare plek.

HTH, AvK

Reply to
moi

De truuk bij ijzertri is juist dat de te etsen plaat net op de vloeistof spiegel komt te hangen met de te etsen laag naar onder verder moet je een construktie bedenken welke schuim opwekt en geen belletjes dit werkt het snelste , ook bij kamertemperatuur de plaat ligt dan als het ware op een bed van etsschuim , de zuurstof in de lucht zorgt dan voor een snellen etsing. in mijn etsmachine word er gebruik gemaakt van een drietal poruze steentjes vergelijkbaar met de zuurstofsteentjes welke in de aquariums worden gebruikt voor een grote schuim aanvoer gemiddelde etstijd bij kamertemp is hier 5 - 6 minuten voor sulfaatbaden hang je de plaat bij voorkeur vertikaal en zorg je voor veel beweging in het bad dit doe je wel weer met een gaatjes slang onderin het bad groeten jack.

"Harrie Geerts" schrieb im Newsbeitrag news:d2ehvs$pjn$ snipped-for-privacy@news4.zwoll.ov.home.nl...

Reply to
jack donio

"jack donio" schreef in bericht news:d2et94$j6q$ snipped-for-privacy@news5.zwoll.ov.home.nl...

Tussen de 30 tot 60 sec ;o))

formatting link

--
CU, Rob
www.gompy.net - www.news.gompy.net
Meet the BOFH - www.cam.gompy.net
NNTP-tool - www.nntptool.gompy.net
Reply to
Rob / gompy.net

Mooi bakje , Rob Ook bij kamertemperatuur ? en hoeveel tri gebruik je , ik doe hier 1 zakje op een liter Jack.

"Rob / gompy.net" schrieb im Newsbeitrag news:424b010d$ snipped-for-privacy@news.gompy.net...

Reply to
jack donio

"Rob / gompy.net" schreef in bericht news:424b010d$ snipped-for-privacy@news.gompy.net...

Heel mooi. Vraagje: de spiraal "schroeft" de tri omhoog en slingert die via de gaatjes uit de pijp? Klopt dat? Wat is dan ongeveer het toerental? Lijtk me ook wel leuk om te maken. Dirk

Reply to
Dirk

Mijn ervaring is dat het etsen in verticale stand sneller gaat. Ik heb hiervoor een smalle rechthoekige glasbak in elkaar gelijmd met siliconenkit. Slang onderin met gaatjes en aangesloten op een aquariumpomp. Met een vers bad ongeveer 15min voor een euroformaat.

SFC

"Harrie Geerts" schreef in bericht news:d2ehvs$pjn$ snipped-for-privacy@news4.zwoll.ov.home.nl...

Reply to
SFC

"jack donio" schreef in bericht news:d2f7pj$smc$ snipped-for-privacy@news4.zwoll.ov.home.nl...

De bak werkt op kamertemperatuur, bij verhoging van het etsmiddel tot 35 graden is zelf een etstijd van 10 a 15 seconden haalbaar ;o) Er zit _maar_ 1 liter vloeistof in de bak, meer heb je niet nodig. Tevens doe je ongeveer 3x zolang met het etsmiddel dan normaal.

--
CU, Rob
www.gompy.net - www.news.gompy.net
Meet the BOFH - www.cam.gompy.net
NNTP-tool - www.nntptool.gompy.net
Reply to
Rob / gompy.net

"Dirk" schreef in bericht news:YOR2e.223$ snipped-for-privacy@amsnews02.chello.com...

via

Dat klopt.....middelpuntvliegendekracht....pfff, wat een woord ;o)

Het toerental is afhankelijk van de dikte van de vloeistof en de grote van de bak. Ik gebruik een 12 Volt motortje wat meestal maar op zo'n 7 a 8 Volt draait. Dus gebruik een regelbare voeding voor de motor, dan kan je zelf het toerental bepalen.

--
CU, Rob
www.gompy.net - www.news.gompy.net
Meet the BOFH - www.cam.gompy.net
NNTP-tool - www.nntptool.gompy.net
Reply to
Rob / gompy.net

Dat lijkt mij een fraaie prestatie. Als het waar is kom je zeker in aanmerking voor de nobelprijs voor de chemie!

AvK

Reply to
moi

Heeft niets met chemie te maken, maar met effectief gebruik van het etsmiddel. Bij ander manieren wordt het etsmiddel niet volledig verzadigd van zuurstof. En.....juist die zuurstof laat het etsmiddel zijn werk (langer) doen (oxidatie). Men heeft een beetje etsmiddel nodig, maar een overvloed aan zuurstof.

--
CU, Rob
www.gompy.net - www.news.gompy.net
Meet the BOFH - www.cam.gompy.net
NNTP-tool - www.nntptool.gompy.net
Reply to
Rob / gompy.net

De introduktie van zuurstof in de chemie lijkt mij ook wel een nobelprijs waard.

Het zou trouwens een toestsbare hypothese zijn: gewoon stikstof gebruiken ipv lucht.

AvK

Reply to
moi

met dit soort opmerkingen zul jij zeker die nobelprijs niet krijgen .. :-)

en IMHO is het wel degelijk de zuurstof die het 'm doet maar ik ga hier geen cursus chemie geven .. :-) & BTW 30 jaar geleden toen ik nog gek genoeg was om printplaten te etsen gebruikte ik waterstofperoxide juist met hetzelfde doel en dat werkte prima .. dus als je nog hersendode chemie operkingen hebt .. ga je gang :-)

Reply to
imbsysop

"Rob / gompy.net" schreef in bericht news:424b010d$ snipped-for-privacy@news.gompy.net...

Leuk gemaakt die spoeitank, als ik het goed zie "schroeven" de spiralen het sap omhoog en slingert via de gaatjes naar buiten. Klopt dat? Wat is ongeveer het toerental? Dirk

Reply to
Dirk

zuurstof.

Ik zie het als trolle-voer-tijd......Heb van hem geen alternatief nog kunnen ontdekken, alleen commentaar.

Waterstofperoxide en zoutzuur doen het ook nog steeds goed, maar de samenstelling is veel kritiser. Als je mix niet goed is, maakt niet uit welke kant op, doet het niets.

--
CU, Rob
www.gompy.net - www.news.gompy.net
Meet the BOFH - www.cam.gompy.net
NNTP-tool - www.nntptool.gompy.net
Reply to
Rob / gompy.net

Ik moet toch maar even reageren om eea recht te zetten.

Dit draadje werd (wellicht tenonrechte) gecrosspost naar nl.wetenschap. Daar heb ik dan ook in mijn eerste reactie verbaasd op gereageerd.

Zinspelen op gemiste nobelprijzen was een (mislukte) poging tot humor van mijn kant.

Ik was er in mijn onschuld vanuitgegaan, dat zuurstof geen netto bijdrage kan leveren op het etsen. De reden daarvoor is simpel: je komt dan "zuur tekort". (reaktie zou dan zijn Cu + 1/2 O2 --> CuO) Cupri oxide zou ongetwijfeld opvallen (neerslag) of in de weg zitten (als zwart oxidelaagje). Zonder toevoegen/aanvullen van zuur gaat het niet.

IJzer-3 chloride is in oplossing een beetje zuur, dus dat zou kunnen bijdragen. Maar 3 maal zo weinig benodigd FeCl3 is onmogelijk: dan zou de oplossing zodanig basisch worden, dat er een troebele soep ontstaat, en er bovendien geen reaktie meer optreedt. (dan zou bovendien *alle* ijzer als Fe(OH)3 // Fe2O3 moeten neerslaan, en dan lijkt mij onwaarschijnlijk)

Dat er behalve oxidator ook nog zuur nodig is, blijkt al uit het peroxide + zoutzuur etsen: zonder zuur gaat dat gewoon niet!

Een bijkomende argumentatie is de hoeveelheid benodigde zuurstof/lucht: Gegeven een 35 uM koperlaag (dat is wat ik me herrinner) is er ca 300 cm2 nodig voor een kubieke cm koper, die dan ca 9 gram weegt. Een europrint (16*10 cm, IIRC) is dus de helft: 4.5 gram. Dat is 4.5 / 63 -->> 0.07 Mol koper. Daarvoor is dus 0.035 Mol O2 nodig. Dat is pakweg (22.4 L/Mol / 30) -> 0.7 L pure zuurstof. Bij 20 % zuurstof in de lucht moet je er dus 3.5 L lucht doorheen jagen (in de geclaimde minder dan een minuut), die dan ook nog *allemaal* reageert (dwz: de belletjes die aan het oppervlak onsnappen bevatten geen zuurstof meer)

Het is _mogelijk_ , dat zuurstof ipv als reaktiepartner/oxidator optreedt als overbrenger/katalisator (koper bevat mogelijk een Cu2O oxide laagje, dat wellicht aanleiding geeft tot een 2-staps reaktie waarbij zuurstof een rol *zou* kunnen spelen; ik speculeer hier ...)

Vandaar mijn nulhypothese: de luchtbelletjes dienen alleen maar om de vloeistof te roeren, de reaktieprodukten van het oppervlak af te voeren, etc. Maar nemen niet netto deel aan de reaktie. Het is een hele elegante manier van roeren, omdat er geen bewegende delen aan de etsvloeistof blootgesteld zijn.

Het inleiden van stikstof ipv lucht zou dus een goede manier zijn om te kijken of de *reaktiesnelheid* afhangt van de aanwezigheid van opgelost zuurstof. Je zou zelfs kunnen bepalen of je met *3maal* minder FeCl3 toekunt, maar dat sluit ik eigenlijk al uit. (doorblazen van stikstof is trouwens nogal standaard in de elektrochemie, om de invloed van zuurstof uit te sluiten)

En over de verstandelijke vermogens van mijn opponenten doe ik geen uitspraken. (nou wel hopen dat ik geen rekenfouten heb gemaakt ;-)

HTH, AvK (die altijd met peroxide/zoutzuur etste, dat spreekt vanzelf!)

Reply to
moi

snip ...

mooie redenering ware het niet dat de reactie een redox reactie is en daar speelt de zuurstof namelijk wel een rol ... waarom denk je anders dat het "peroxide" + zuur anders werkt ? juist ja .. wegen 1 atoom radicalaire zuurstof .. (& BTW je koper komt niet voor als oxide maar als chloride, wat pefect oplosbaar is ..)

Reply to
imbsysop

Dat het een redoxreactie is, lijkt me duidelijk. De netto reactie is dan nl { Cu -->> Cu2+, O -->> O2- } Cl- komt in dat verhaal niet voor. ook radicalen niet, of ijzer 2 of 3, of wat dan ook. (wat er verder aan reaktiemechanismen/overbrengers optreedt, is hier niet belangrijk, het gaat puur om de boekhouding)

Als je wilt vermijden dat er ijzer of koper neerslaat als oxide of hydroxyde, moet je dus zorgen dat er voldoende zuur is om het op te vangen.

Het verneukeratieve van eea is hier dat koper, behalve als reduktor, ook als base optreedt. (hint: vervang koper in de reaktievergelijking door natrium of calcium, en je krijgt *boekhoudkundig* precies hetzelfde. wel zijn de bijbehorende (hydr)oxiden iets oplosbaarder, en is de reaktie iets sneller. To say the least)

NB peroxide+zoutzuur werkt *niet* anders. gewoon Cu-->> Cu2+, de rest is bijzaak (O -->> O2-), maar onvermijdelijk dus. Dat het reaktiemechanisme hier anders loopt, wellicht via Cl3+, of Cl7+, dat ben ik vergeten, maar dat is wederom voor de boekhouding niet belangrijk ... (of was dat nou alleen bij koningswater ?)

HTH, AvK

Reply to
moi

juist ja .. en dus aanwezig als Cl- .. dus je eindproduct is meer dan waarschijnlijk het goed oplosbare CuCl2 ... (wat bij verzadiging uiteindelijk toch begint te kristaliseren, mogelijk in een of ander dubbelzout-config :-)) en hoe de reactie intermediair verloop (over Fe + Cl complexen) is inderdaad niet relevant :-)

de essentie van deze draad was of je die O2 nu nodig had of niet ...

Reply to
imbsysop

Liefst zou ik O3 (ozon) willen gebruiken ;o)

--
CU, Rob
www.gompy.net - www.news.gompy.net
Meet the BOFH - www.cam.gompy.net
NNTP-tool - www.nntptool.gompy.net
Reply to
Rob / gompy.net

ElectronDepot website is not affiliated with any of the manufacturers or service providers discussed here. All logos and trade names are the property of their respective owners.