Sławomir Szczyrba napisał(a):
Czyli chlorek miedzi(II), jesli ktos ma od razu dostepny...
A jakie osady Ci sie wydzielaja? Bo nie powinny zadne... Ja stosuje akutrat sole miedzi{II}, i nic takiego nie obserwuje. Kapiel ta daje sie regenerowac dodatkiem HCl/H2O2, lub nadsiarczanem amonu, z powortem staje sie ajsna, i sie nie zuzywa, wrecz wzbogaca sie po regeneracji...
Może DJ trolluje, a może i nie... Ale informuje :
Heh. Stosowałem to lata temu (potem już tylko grzecznie kwas azotowy :) ale pamiętam, że podczas trawienia musiałem regularnie czyścić płytkę z jakiegoś osadu, a dodatkowo tworzyły się niewielkie ilości pływającej po powierzchni brudnej 'piany'. To mnie zniechęciło. Może dlatego, że odczynniki zawierały jakieś domieszki innych związków? (siarczan był kupowany jako 'techniczny' na wagę...)
Sławek
W zasadzie nie. Mieszanina jonow. Ciekawe co tam trawi i co tak naprawde jest potrzebne ..
Przy trawieniu FeCl3 tez powstaja takie ceglaste osady. Podejrzewam ze to CuCl.
Czy reakcja przypadkiem nie polega na tym ze CuCl jest slabo rozpuszczalny ?
J>
Sławomir Szczyrba napisał(a):
taki brunatny nalot? to mieszanina wszystkiego co powstaje po drodze przy trawieniu: CuCl, Cu(OH)Cl, itd... Powinno to sie rozpuszczac w roztworze, przy czym musi on byc zakwaszany, uzupelniany na biezaco w np HCl, i regenerowany H2O2 lub innym utleniaczem.
brudna byla od tego ze nie regenerowales a piana byc moze od tego ze byl techn.
Sprobuj ponownie, jesli masz mozliwosc, zastosuj te modyfikacje o ktorych napisalem wyzej, i pamietaj ze kapiel ma byc kwasna podczas pracy.
J.F. napisał(a):
Z czego potrzebne sa Cu2+ i Cl- Reszta jako balast, ale jesli ktos ma CuSO4, to dla celow trawienia wsio-rybka ze doda NaCl
Sa dwa etapy: I Cu + CuCl2 -> 2CuCl (CuCl powstaje jako brazowa powloka na powierzchni, rozpuszcza sie ona w obecnosci jonow chlorkowych i w zakwaszonym srodowisku, r-r nabiera ciemnego burego zabarwienia)
II (regeneracja) CuCl + HCl + 1/2 H2O2 -> CuCl2 + H2O Jesli nie zakwasimy odpowiednio, to powstaja rozne roznosci, m.in. Cu(OH)Cl, w jego obecnosci H2O2 zaczyna sie rozkladac na tlen, ktory ucieka do atmosfery zamiast regenerowac kapiel... Czyli kolejnosc taka postepowania ze zuzytym roztworem - zakwasic, i dopiero powoli wkraplac H2O2 mieszajac. Jak zaczyna buzowac tlenem to zakwasic wiecej. I dodawac H2O2 do momentu rozjasnienia sie roztworu. Wiecej nie ma sensu w tym momencie.
Mozna tez regenerowac innymi utleniaczami, np. nadsiarczanem amonu, ale potem zostaje w roztworze "balast" w postaci (NH4)2SO4 Mozna tez tlen z powietrza, ale to trwa troche czasu...
Oczywiscie powyzsze reakcje napisalem idealizujac proces, bo powstaje pewnie jeszcze troche zwiazkow przejsciowych, mozna by zapytac na p.s.c, tam na pewno znajdzie sie ktos kto wypisze wszystkie mozliwe etapy przejsciowe :o)
Zreszta, jesli kogos ciekawi, to w googlu zapodajcie hasla "cucl etching" "cucl2 etching" znalazlem troche opisu, jakby ktos chcial jeszcze zglebic temat w jezyku obcym:
J.F. napisał(a):
Takie rude to raczej wodorotlenki zelaza zaczynaja sie stracac przy zuzywaniu sie roztworu... bo CuCl sie natychmiast utlenia w obecnosci Fe3+
On musi sie rozpuscic, inaczej nici bylyby z trawienia, Cu spasywowalby sie tylko...
Ale nie ma podstaw do pojawienia sie wodorotlenkow.
Tylko czy w przecietnych warunkach reakcja biegnie w strone: Cu + Cu++ -> 2 Cu+
czy w odwrotna ?
J.
Jestes pewien? A chociazby hydroliza... FeCl3 jest trwaly tylko w _mocno_ zakwaszonym srodowisku, ktore zreszta powstaje na jej skutek (dlatego ten r-r czuc wonia HCl). To jedna rzecz. Dodatkowo, produkt reakcji (tutaj u nas przy trawieniu), czyli Fe2+ lubi pozniej utlenic sie tlenem z powietrza spowrotem do Fe3+ powodujac alkalizacje. Zauwaz:
2Fe2+ + 1/2O2 + H2O -> 2Fe3+ + 2OH- [jesli dobrze policzylem stopnie utlenienia] ... i wytracajace sie wododrotlenki gotowe.A jakie to warunki, te przecietne? ;)
zawsze w ta, no chyba ze stosowny potencjal przylozysz do miedzi, i elektrode z niej zrobisz ;) to wtedy mozna uzyskac tam ladna mnogosc zwiazkow...
Jakos nie wyczuwam.
A to owszem. Tylko czemu tworzy sie na plytce a nie na powierzchni roztworu :-)
No powiedzmy 20 stopni i w miare rowne stezenia - bo kierunek powinien od stezen zalezec.
Tez mi si tak wydawalo, ale teraz juz nie jestem taki pewny.
J.
J.F. napisał(a):
Zartujesz... chyba ze Twoj nos jakos niespecjalnie wrazliwy na kwasy ;)
Osad na plytce? Jest trwaly i nie rozpuszcza sie to w r-rze FeCl3 ? To pojecia nie mam...
a dlaczego rowne stezenia? Przeciez celem jaki mamy jest trawienie miedzi na PCB, a nie utrzymywanie rownowagi Cu+ i Cu2+ Przeciez mamy duze stezenie silnego zreszta utleniacza (Fe3+), ktory tym samym utleni Cu i Cu+ do Cu2+. Az siegnalem po potencjaly standardowe redox Fe3+/Fe2+ = 0.77V podczas kiedy: Cu2+/Cu = 0.34V Cu2+/Cu+ = 0.16V Juz nawet bez specjalnego liczenia mozna spokojnie powiedziec ze w obecnosci nadmiaru utleniacza, mamy rownowage przesunieta mocno w kierunku powstawania Cu2+ i Fe2+.
Co zreszta jest wyjasnione w linku ktory podales... Oczywiscie w bezposrednim sasiedztwie powierzchni Cu dochodza do glosu te rownowagi, poza tym lokalnie stezenie Fe3+ spada, co zmniejsza predkosc reakcji (hamuje ja), jednak po to uskuteczniamy mieszanie r-ru, w obecnosci nadmiaru utleniacza, aby termu wszystkiemu przeciwdzialac.
Jesli podajesz jako przyklad tekst o potencjalach redox, to musisz sie na tym znac :) specjalnie podpuszczasz? ;)
tak apropos - sie rozpedzilismy, a to przeciez nie p.s.c...
ElectronDepot website is not affiliated with any of the manufacturers or service providers discussed here. All logos and trade names are the property of their respective owners.