Harlequin Rev G - problem z uruchomieniem klona ZX Spectrum

Clock na CPU. Czy na wszytkich liniach A i D jest aktywnośc. Zacznij od tego.

Kolorowa mozaika, jesli "w stylu ZX" czyli boxy 8x8 pixeli w dwóch kolorach, jest poprawna i świadczy o tym że działa logiga wyświetlania obrazu.

W moim przypadku, po zmontowaniu H miałem podobny problem. Okazało się że podstawki precyzyjne które stosuje ... nie stykają. Trzeba było wykręcać nogi scalaków.

Przypuszczalnie były wiekowe i przechowywane "jedna w drugiej" co zmęczyło sprężyny.

"Mozaika" była bardziej "analogowa" - z dość łagodnymi przejściami pomiędzy grupami pikseli.

W każdym razie udało mi się popchnąć sprawę nieco do przodu. Okazuje się, że jeśli będę dostatecznie długo resetował urządzenie, to w końcu pojawi się ekran startowy. Czasem występuje "etap przejściowy", w którym na ekranie mam układ migających "kwadratów". Jeśli już pojawi się ekran startowy, to będzie się wyświetlał i pojawi się przy każdym kolejnym resecie. Dopiero odłączenie i ponowne podpięcie zasilania powoduje powrót problemu.

Coś nie tak z układem resetu? Tylko co? Przecież to tylko jeden rezystor i kondensator? A może oscylator nie wzbudza się od razu po podłączeniu zasiania?

Niestety nie mam w tej chwili pod ręką oscyloskopu, żeby dokładnie wszystko sprawdzić. :/

U mnie taki objaw to było startowanie kwarcu na złej częstotliwości (!). Wymagało to zmiany pojemności bo freq pływało w szerokim zakresie, w zależności od przypadku.

Sprawdź czy CPU ma te 3.5Mhz ;)

Harlequin u mnie sprawiał tylko te dwa problemy: kwarc nie startował stabilnie i scalaki nie stykały w gniazdach. Po ogarnięciu, startuje za kazdym razem. Fakt, że ja robiłem zwykła kopię ZX, bez bajerów.

Na forum wyczytałem że jest skrajnie czuły na niektóre kiepskie wersje

1. U mnie wszystkie to HC.

Który kondensator powinienem wymienić? I na jaką wartość?

U mnie też wszystkie układy logiczne to HC. Z80 też w wersji CMOS.

Mówie o tych przy kwarcu. Musiałem je zwiększyć i pracuje stabilnie.

No to sprawdź czy obraz się nie zmienia jak dociskasz postawki. W tej sposób znalazłem przyczynę u mnie.

Widzę, że na schemacie w pobliżu kwarcu jest jeden kondensator 100 pF. Właśnie taką pojemność ma u mnie. Chodzi o ten? Do jakiej wartości musiałeś go podnieść?

Dociskanie układów nie ma żadnego wpływu. Natomiast wygląda na to, że na tym wczesnym etapie (gdy na ekranie pojawiają się losowe wzory) dotykanie kwarcu ma jakiś wpływ na zawartość ekranu. Jednak gdy już pojawi się ekran startowy, manipulowanie przy kwarcu nie ma żadnego wpływu i (jak wspominałem) kolejne resety powodują prawidłowe uruchomienie systemu.

No tak, masz rację jeden, dawno to robiłem.

Brzmi jak kiepski start. Masz miernik f? U mnie czasami podczas "złego startu" potrafił pokazać 28MHz, ale wtedy obraz kompletnie nie wyglądał jak obraz, tylko jak sieczkarnia.

Ok. Zwiększyłem pojemność kondensatora w oscylatorze do 180 pF - nie pomogło. Zwiększyłem do 330pF - nie pomogło. Potem przyszło mi do głowy, żeby poszukać jeszcze jednego egzemplarza 74HC04. Niby od tego samego producenta, a jednak to on zrobił różnicę. Nawet po powrocie do 100 pF komputer startuje od razu.

Tak BTW, skoro już o tym mowa: jakiej klawiatury i obudowy użyłeś w swoim egzemplarzu Harlequina? ;)

Oryginalnej. Kupiłem kiedyś uszkodzone Spectrum.

Jedyne co musiałem zrobić to zmienić folię klawiatury. Co prawda skusiłem się na wersję microswitch, ale to nie działa, gumki są za miękkie aby wciskać switche. Więc H. dostał oryginalną obudowę, folię i klawiaturę. Barkuje frontplate. Ale mam drugi, oryginalny :P

Obudowy do ZX są możliwe do wyrukowania na domowej drukarce. A obecnie można kupić replikę z wtryskarki.

Może będziesz w stanie pomóc z jeszcze jednym problemem. Zabrałem się za uruchomienie drugiego egzemplarza identycznego Harlequina. Ten ruszył od razu. problem z generatorem sygnału zegarowego nie wystąpił. Za to obraz na telewizorze (przez złącze kompozytowe) jest ciemny, niewyraźny i migający. Ciężko w ogóle zauważyć napis na ekranie tytułowym.

Na chwilę obecną nie wlutowałem jeszcze tranzystorów Q6-Q13 (2SA1175 przy złączu klawiatury) oraz gniazdka miniDIN-8 z sygnałem RGB. Nie wydaje mi się jednak, żeby brak tych elementów mógł skutkować takimi objawami.

Początkowo sądziłem, że winę mogą ponosić słabo kontaktujące gniazdka DIN16 kilku układów w tej okolicy (scalaki faktycznie słabo w nich siedziały), jednak wymiana tych podstawek nie usunęła problemu.

Z uwagi na brak gniazdka z sygnałem RGB oraz (co ważniejsze) telewizora z kompatybilnym wejściem, nie udało mi się przetestować, czy przed AD724JR obraz jest prawidłowy.

Przyjrzę się jeszcze elementom w pobliżu wyjścia wideo, ale może masz jakiś pomysł co do prawdopodobnej przyczyny, który oszczędziłby mi pracy? Co powinienem sprawdzić na początku?

:D

Niestety to tylko zgadywanie. Zerknę w schemat, ale nie przypominam sobie "ciemne video" nigdzie na grupach z problemami z harlequinem.

Ocyloskop jest?

Na chwilę obecną przetestowałem większość układów logicznych za pomocą MiniProga (nie przetestowałem tylko kilku, z którymi ten programator/tester sobie nie radzi). Wszystkie przeszły test prawidłowo. Przy okazji zeskrobałem też śniedź ze styków kilku scalaków, które wyglądały podejrzanie. Znalazłem też jedną nóżkę układu 74HC245, która podczas wkładania do podstawki nie weszła w otwór i podgięła się. Podczas próby wyprostowania odpadła, więc musiałem dolutować kawałek odciętego wyprowadzenia rezystora. Najwyraźniej jednak nawet podgięte wyprowadzenie miało kontakt, bo po wprowadzeniu tej poprawki nic się nie zmieniło.

Sprawdziłem też wartości większości rezystorów i kondensatorów w układzie (i wszystkich w pobliżu wyjścia wideo) - zgadzają się.

Jedyną różnicą w stosunku do działającej płytki zdaje się być brak złącza miniDIN oraz tranzystorów Q6-Q13. Czy ich brak może jakoś wpływać na proces generowania sygnału wideo?

Tak i nie. Mam stary, padający polski zabytek. Przed pandemią korzystałem ze sprzętu w lokalnym Hackerspace, ale teraz siedzę na pracy zdalnej, kilkadziesiąt km dalej. ;)

Ja wtedy nalutowuje odcieta nozke z innego scalaka. Przynajmniej ta czesc, ktora wchodzi w podstawke, ma normalne wymiary.

To taki schemat?

Sygnal bierzesz z J7/AD724 ?

Gniazdo DIN jakby niepotrzebne, ale moze sie tam jakies male zwarcie na plytce uchowalo ?

Powinien wystarczyc do obejrzenia sygnalu video. Nawet nie musi byc dokladnie - tylko czy napiecia jakies sensowne.

RGB moze byc dostepne przez zlacze SCART - o ile TV takie posiada. A TV sprawdzony? Moze jakiegos wiekszego napiecia wymaga?

No i napiecia na wyjsciach U31 i U32 bym sprawdzil - tam chyba ok 5V ma byc. Dales 74HC253, czy 74253? Napiecia z TTL mniejsze.

J.

Tak. Przynajmniej na pierwszy rzut oka nie widzę różnic w stosunku do tego, co mam na dysku.

Tak myślałem, chciałem to tylko potwierdzić. Dzięki.

Tak, zgodnie ze schematem kompozytowy sygnał wideo jest brany z gniazda J7.

W sensie gniazdo coś zwiera wewnętrznie, czy mogę mieć jakieś małe zwarcie na płycie w tej okolicy?

Zastanawiam się też na ile prawdopodobna jest awaria któregoś z tranzystorów. Powinienem je zapobiegawczo wymienić, czy to raczej mało prawdopodobne?

Tak. Telewizor sprawdzony. CRT, któ©ego używam z wieloma komputerami i konsolami retro. Pierwsza płytka Harlequina działa z nim prawidłowo.

Wszystkie układy są w wersji HC, zgodnie ze schematem.

W sumie to zwarcie na plytce moze byc gdziekolwiek. Moglo tez powstac przy lutowaniu gniazda, ale go przeciez nie masz :-)

Oscyloskop prawde Ci powie. A na dobra sprawe to i jakims miernikiem mozna zmierzyc - usredni przebiegi. Spectrum o ile pamietam, to dawal jasny obraz na poczatku - powinno byc w miare wysokie napiecie.

J.

Hmm... Nie wiem czy to w czymś pomoże, ale spróbowałem jeszcze podpiąć komputer do współczesnego (to znaczy około dziesięcioletniego) telewizora LCD. Na nim tło (które powinno być białe) jest czerwone, a napis na ekranie tytułowym m jasnożółty kolor. Prawym brzegiem ekranu biegnie żółta linia.

I jeszcze jedna obserwacja: jeśli przełączę zworki z PAL na NTSC (oczywiście bez podmieniania rezonatora) kolor tła zmienia się na różowy.