Dobieranie wartości elementów VFO

Kończę właśnie montaż transceivera Bartek wg konstrukcji SP5AHT sprzed ponad dwudziestu lat. Od uruchomienia części odbiorczej dzieli mnie tylko kwestia dobrania odpowiednich wartości elementów LC w VFO, żeby uzyskać właściwy zakres przestrajania. Zastosowanie kondensatorów styrofleksowych w obwodzie T5 (między bazą a emiterem i emiterem a masą) pozwoliło uzyskać dość dobrą stabilność - testowałem na kilku różnych cewkach i kondensatorach.

Pośrednia wynosi 8MHz, a więc dla pasma 80m potrzebuję VFO przestrajanego między 4,2MHz a 4,5MHz. Mam już odpowiedni ekranowany karkas z rdzeniem (średnica około 7,7mm), który idealnie pasuje do płytki.

Posiadam niestety ograniczoną ilość kondensatorów styrofleksowych (pod ręką: 100pF, 200pF, 220pF, 270pF i 680pF; tych powyżej 1nF nie liczę). Jakkolwiek dysponuję nieco większą ilością kondensatorów rurkowych z epoki o bardziej zróżnicowanych pojemnościach. Spora część z nich jest oznaczona czarną plamką. Dobrze mi się wydaje, iż oznacza ona wysoką stabilność? A może się mylę? Czy takie kondensatory nadają się do pracy w VFO? W roli kondensatora zmiennego mam zamiar zastosować typowy kondensator z odbiorników turystycznych (ponad 100pF na sekcję).

Obwód LC w VFO Bartka to cewka połączona szeregowo z kondensatorem (do masy). Równolegle to tego kondensatora, poprzez mniejszą pojemność podłączony jest kondensator zmienny. Ktoś może mi poradzić jak dobrać wartości tych elementów aby (z grubsza) trafić w odpowiedni zakres przestrajania?

Do tej pory miałem do czynienia z o wiele prostszym rozwiązaniem: cewka na Amidonie + styrofleks + trymer + BB104 z granicami przestrajania ustawionymi PR-kami.

Reply to
Atlantis
Loading thread data ...

Wez ty sie wykaz inwencja, dorob VFO na DDS i PLL, napisz potem co lepsze :)

J.

Reply to
J.F.

W dniu 2010-12-11 14:51, J.F. pisze:

Byłem ciekaw jak szybko ktoś wyskoczy z tematem DDS albo PLL, tudzież zaproponuje nawinięcie cewki "na gorąco" (ewentualnie zastosowanie cewki napylanej srebrem na ceramicznym rdzeniu). :) Nie mówię, że jestem przeciwny. Jednak moim zdaniem stosowanie tak zaawansowanych rozwiązań w prostym, jednopasmowym urządzeniu QRP kompletnie mija się z celem. To samo odnosi się do gotowych filtrów kwarcowych w rodzaju Omig PP9.

Reply to
Atlantis

Użytkownik "Atlantis" snipped-for-privacy@nospam.pl napisał w wiadomości news:4d039325$0$27027$ snipped-for-privacy@news.neostrada.pl...

Użyć rezonator ceramiczny. Była taka modyfikacja Bartka.

K.

Reply to
Krzysztof

Chcesz miec stabilne VFO to bedziesz mial :-) I w dodatku moze nawet prostsze do zrobienia :-)

Bartek .. tam przeciez chyba filtr kwarcowy byl ?

W tym przypadku to nie wiem czy sie da uzyskac wystarczajaco dobre rezultaty na samych cewkach.

Ale mozna uzyc DSP :-)

J.

Reply to
J.F.

W dniu 2010-12-11 16:33, J.F. pisze:

Oczywiście, że był. W oryginale McCoy na czterech kwarcach z częstotliwością rezonansu przeciągniętych przez pocieranie. W moim egzemplarzu siedzi prosty filtr drabinkowy na 8MHz, przygotowany i zestrojony przez człowieka dysponującego wobuloskopem. Ja pisałem o gotowych, fabrycznych filtrach w rodzaju PP9 od Omig. Bardzo dobre parametry, łatwy montaż (odpada problem ekranowania) ale niestety są drogie. Taki element nie bardzo pasuje do jednopasmowego Bartka poskładanego w większości z elementów leżących w domowych rupieciach. ;)

Reply to
Atlantis

Ja cie nie rozumiem - uklad projektowany na filtr kwarcowy, a ty w niego nie chcesz wstawic filtru kwarcowego ?

Oczywiscie jest kwestia szuflady, w paru sie PP9 znajda :-)

formatting link
bylo stroic ? :-)

J.

Reply to
J.F.

Użytkownik "Krzysztof" <osiemk snipped-for-privacy@wp.pl napisał w wiadomości news:ie04p7$2bc$ snipped-for-privacy@inews.gazeta.pl...

Tak, ale nie obejmie całego zakresu. Różne kwarce różnie się "przeciągają"

Marek

Reply to
tarnus

Ja poprawiałem stabilność temperaturową w ten sposób że po udanym rozruchu VFO wymieniałem kondensatory w obwodzie rezonansowym dobierając je w zalezności od ich współczynnika temperaturowego. Jeżeli np. VFO w trakcie nagrzewania się urządzenia płynęło w górę to należało użyć kondensatora o współczynniku dodatnim czyli tak aby w miarę wzrostu temperatury jego pojemność rosła obniżając częstotliwość generatora. Czasem bywało tak że zamiast np. jednego kondensatora 470pF dawałem dwa lub nawet trzy równolegle. Jeden był np.330pF z czarną kropką (zerowy wpspółczynnik)a pomocniczy to np. 150pF z kolorową kropką której kolor wskazywał jaki on ma współczynnik. W zestawie kondensatorów im mniejszej pojemności kondensator korygujący (z kolorową kropką) tym w mniejszym stopniu ten kondensator będzie miał zdolność korygowania zmian temperaturowych i na odwrót więc właściwość tą wykorzystujesz w zależności jak bardzo VFO reaguje na zmiany temperatur. Zapewne spotkałeś się zwłaszcza w głowicach TV z sytuacją gdzie zamiast jednego kondensatora było równolegle kilka różnych z różnymi kropkami. To właście o to chodzi. W jeden wieczór zabawy dojdziesz do bardzo stabilnego VFO.

Marek

Reply to
tarnus

W dniu 2010-12-11 17:28, J.F. pisze:

No przecież tłumaczę, że użyłem filtru kwarcowego. Tyle tylko, że nie fabrycznego, a amatorskiej drabinki, zbudowanej i zestrojonej przez człowieka dysponującego wobulatorem. To przecież też filtr kwarcowy! Nawet o tyle lepszy od drabinek lutowanych z kwarców w takich Antkach czy Taurusach, że był zestrojony dokładnie, a nie z grubsza (w oparciu o zmierzone wartości użytych elementów).

Warto. Bo filtr do którego linka wysłałeś nie nadaje się do stosowania w transceiverze SSB. Ma zbyt szerokie pasmo przenoszenia - był przeznaczony do stosowania w radiotelefonach FM.

Filtry Omig pod SSB pojawiają się na aukcjach od czasu do czasu i kosztują jakieś 10x tyle. ;)

Reply to
Atlantis

Użytkownik "Krzysztof" <osiemk snipped-for-privacy@wp.pl napisał w wiadomości news:ie04p7$2bc$ snipped-for-privacy@inews.gazeta.pl...

Tak, ale nie obejmie chyba całego zakresu.

Marek

Reply to
tarnus

W dniu 2010-12-11 18:21, tarnus pisze:

Możesz napisać coś więcej o systemie oznaczeń? Mam trochę tych starych kondensatorów rurkowych z różnymi kropkami (chociaż większość to czarne). Jak rozumiem one również nadają się do pracy w obwodzie LC VFO? Ktoś z was wie może jak oblicza się parametry szeregowego obwodu LC?

Reply to
Atlantis

Aaa, czyli po prostu kwestia zawartosci szuflady :-)

Mowiac szczerze to nie bylem pewny co to za filtr :-)

Ech, musze i ja kiedys zajrzec solidnie do szuflady, moze lezy tam jakis TMS320 :-)

J.

>
Reply to
J.F.

Użytkownik "Atlantis" snipped-for-privacy@nospam.pl napisał w wiadomości news:4d03b52f$0$20993$ snipped-for-privacy@news.neostrada.pl...

Czasem są to barwne oznaczenia a czasem oznaczenie literowe np. NPO to współczynni zerowy czyli to samo co czarna kropka. N7500 literowo to będzie jakiś tam kolorek a współczynnik to ujemny -750ppm/K. P150 to współczynnik dodatni +150ppm/K i oczywiście może być kolorek zamiast P150

+150ppm to 0,015%/1stCelsiusz

-700ppm to 0,070%/1stCelsiusz

W starych polskich książkach bywały tabele oznaczeń materiałów.

I taka podpowiedź na koniec. Nie stosuj kondensatorów typu 2 lub 3 w obwodach wcz. Jak masz problem z kupieniem to kop w starych głowicach TV lub radiowych. Stosuj tylko typu 1. W necie są opisy, np. tu

formatting link

Marek

Reply to
tarnus

Użytkownik "Atlantis" snipped-for-privacy@nospam.pl napisał w wiadomości news:4d03b52f$0$20993$ snipped-for-privacy@news.neostrada.pl...

To już nie te czasy dawne że z kalkulatorem Bolek na piechotę się liczyło. Ściągnij sobie program RFsim99.

Marek

Reply to
tarnus

Użytkownik "Atlantis" snipped-for-privacy@nospam.pl napisał w wiadomości news:4d03b52f$0$20993$ snipped-for-privacy@news.neostrada.pl...

Zapomniałem

formatting link

Reply to
tarnus

W dniu 2010-12-11 18:45, tarnus pisze:

Hmm... Spora część spośród użytych kondensatorów jest nowego typu. Starałem się przede wszystkimdawać na drodze sygnału w.cz. albo stare rurkowe, albo ceramiczne, tudzież współczesne MKT. Monolityczne w takich zastosowaniach jak filtrowanie zasilania.

Na chwilę obecną konstrukcja wygląda następująco:

formatting link
Cewka VFO nie jest jeszcze wlutowana. To tylko "przymiarka". Nie jest jeszcze nawet nawinięta.

Filtr wyjściowy TX będzie rzecz jasna ekranowany, podobnie jak płytka z filtrem drabinkowym. A właśnie - jeszcze odnośnie tego filtru. Nawinąłem go zgodnie z oryginalnym opisem, na takim samym karkasie jak w oryginale. Nie miałem drutu 0,5 mm, zastosowałem więc najbliższy - trochę ponad 0,4 mm. Za nic nie mogę znaleźć kondensatora 420pF (taka wartość występuje na schemacie). Mogę dać 390pF spodziewając się tego, że różnica i tak zostanie skompensowana podczas strojenia rdzeniem, czy lepiej dać równolegle połączone 390 i 27pF?

Reply to
Atlantis

Witam,

Atlantis pisze:

A dlaczego nie zastosujesz kondensatorów z dielektrykiem NP0 lub C0G? Zakres dostępnych wartości spory, stabilność dobra (+/-30ppm/st.C), tolerancja niska, wysoka dobroć, obudowa SMD, niska cena... same zalety. :) Sprawdzić zakres przestrajania generatora na byle jakich i podmienić na te ceramiczne.

Tu masz jakiś kalkulator:

formatting link
To chyba ten generator. Co prawda obrazek nie działa, ale powinieneś sobie poradzić. :) Ewentualnie poszukaj, może znajdziesz go gdzieś indziej... Kiedyś z tego korzystałem i chyba nawet działało...

Reply to
Dykus

W dniu 2010-12-13 00:02, Dykus pisze:

Co prawda obrazek nie działa ale już z opisu widzę, że kalkulator się raczej nie przyda. W roli VFO Bartka pracuje oscylator Clappa, nie Colpittsa.

Reply to
Atlantis

Już coraz bliżej celu. Zastosowałem inny karkas (10mm z Radmora F-302) nawijając na nim niecałe 40 zwojów drutem 0,3mm. Drut napiąłem obciążając jego luźną końcówkę podczas nawijania odważnikiem. Końce uzwojenia zabezpieczyłem cyjanopanem, a potem nałożyłem na nie koszulkę termokurczliwą. Tak sporządzona cewka w szeregu z kondensatorami z zakresu 270-470pF bez problemu daje odpowiedni zakres przy kręceniu rdzeniem. W tej chwili próbuję dobrać odpowiedni kondensator sprzęgający z kondensatorem strojeniowym - zakres przestrajania jest w tej chwili nieco za mały (sto kilkadziesiąt kHz) ale jeszcze nad tym popracuję. Najwyżej ograniczę się do części fonicznej pasma 80m.

Potem będę musiał jeszcze popracować nad stabilnością. Zaraz po włączeniu VFO płynie dość mocno w dół, potem powoli zaczyna się "wspinać" w górę.

Reply to
Atlantis

ElectronDepot website is not affiliated with any of the manufacturers or service providers discussed here. All logos and trade names are the property of their respective owners.