Printen laten maken ?

Deze misschien?

Gewoon zelf maken.

ipv laten maken

"Ben" schreef in bericht news:47518e89$0$25824$ snipped-for-privacy@news.kabelfoon.nl...

Ik bestel ze altijd bij

Ze zijn de afgelopen jaren wel wat duurder geworden. Er is ook nog een firma genaamd Olimex die een goede reputatie heeft.

--
Reply to nico@nctdevpuntnl (punt=.)
Bedrijven en winkels vindt U op www.adresboekje.nl

je zou

of of of deze ken ik zo uit mijn hoofd. Veel geluk, Edwin

"Ben" schreef in bericht news:47518e89$0$25824$ snipped-for-privacy@news.kabelfoon.nl...

Bedankt allemaal voor de reacties, er zat er al één bij die 40 procent goedkoper was, in België.

We gaan alle opties eens vragen voor een prijs per stuk en per 10 stuks, alleen de optie "zelf maken" zie ik niet meer zitten.

TnXz,

Ben

Mijn Olimex printjes waren heel erg net. Door de prijsstructuur is olimex waarschijnlijk relatief voordeliger met kleinere printjes dan met volle europrinten.

Jasper

Dit is een hele goede, die kwaliteit levert en snel klaar.

Maurits

Zou je voor mij ook [info|link|boek] weten met aan handleiding voor (foto-)chemisch etsen?

Ik heb wel wat bout-ervaring, maar dat stopt bij simpele reparaties of eenvoudige kits. Soms zie ik wel eens iets waar ik er eentje van wil maken, maar vind de kosten van laten maken (veel) te hoog.

Een oude hoogtezon heb ik toevallig, ergens las ik dat die voor foto-chemisch etsen gebruikt kan worden. Verder zijn er diverse chemicaliën in de handel, maar ik ken de processtappen niet...

Dank!!

Cory wrote:

Misschien dat ik er nog eens een keer een een paar pagina's op mijn website aan wijd, maar zo gaat het in principe:

- Maak een layout met een (print)tekenprogramma en druk deze exact 1:1 maar in spiegelbeeld af met laserprinter, op gewoon papier of op transparant. Bij gebrek aan laserprinter kun je afdrukken met inkjetprinter en daarna een fotokopie maken. Het gaat erom dat er toner aan te pas komt, en geen inkt.

De toner-transfermethode

- Bij gewoon papier kun je de zwarte delen (de toner) met een strijkbout op de heetste stand op een blanke, *zeer goed* schoongemaakte koperprint overbrengen. Het spreekt vanzelf dat de afgedrukte/gekopieerde layout slechts één keer gebruikt kan worden. Verder vereist het de nodige handigheid, al kun je het straffeloos meerdere keren opnieuw proberen -- je moet alleen tussentijds de blanke print weer schoonmaken (aceton schijnt het wel goed te doen, al is er misschien een oplosmiddel dat milieu- en gebruikersvriendelijker is). Ook moet je natuurlijk een nieuwe layout afdrukken. Als de layout eenmaal goed op de print is overgebracht en waar nodig gecorrigeerd met een zwarte watervaste stift, kan hij meteen geëtst worden; zie verderop.

De fotografische methode

- Transparant gebruik je voor de fotografische methode. Hiervoor heb je fotoprint nodig (dus printplaat met een fotogevoelige laklaag(*)), een UV-belichtingsbak (een hoogtezon schijnt het te doen, maar ik heb zelf een belichtingsbak gemaakt met UV-buizen) en ontwikkelaar. Dit laatste is natriumhydroxide in korrelvorm. Elektronicawinkels verkopen dit soms voor een euro per gram, maar als je even zoekt, kun je het voor een paar euro per kilo krijgen in de vorm van gootsteenontstopper -- let echter heel goed op dat het inderdaad (bleekwitte) NaOH-korrels zijn, en geen ander spul. * Voorbereiding: Ontwikkelaar aanmaken: NaOH-oplossing maken van een gram of vijf tot tien (ca. twee eetlepels) NaOH per liter water. Bewaren in afgesloten flessen wegens reactie met koolzuur uit de lucht. Precieze verhoudingen kan ik niet geven -- ik doe het meestal maar op het gevoel, ook al omdat het spul natuurlijk na verloop van tijd uitgewerkt raakt. * Belichten: Dit is verreweg de lastigste stap en zal je de eerste keer wel wat hoofdbrekens bezorgen. Verwijder de folie van de fotoprint, leg de layout met de tonerkant op de koperzijde van de print, en hang de lamp (hoogtezon) erboven, of leg layout+print op de UV-belichtingsbak. Zorg er *heel goed* voor dat de layout strak op de print wordt gedrukt, anders krijg je een vage belichting. En let ook op dat de layout met de tonerkant tegen de print ligt, om dezelfde reden (en daarom is 'ie ook in spiegelbeeld afgedrukt). En ja, je zult ooit wel eens per ongeluk een print in spiegelbeeld maken. Jammer maar helaas. Daarna is het een kwestie van timing. Mijn UV-bak+fotoprint vergen ongeveer 3,5 minuut, maar wellicht dat een hoogtezon langer nodig heeft. Truukje: als je een reepje fotoprint over hebt, maak dan op regelmatige afstanden tien of meer sneden in de beschermfolie; trek het eerste reepje folie los, belicht 30 seconden, haal het volgende reepje folie los, belicht weer 30 seconden enzovoort, totdat er in totaal minstens een minuut of tien belicht is. Als je het hele plaatje dan in de ontwikkelaar gooit, zie je binnen een minuut welk stuk is onderbelicht en welk stuk overbelicht -- en krijg je meteen een idee van hoe lang het ongeveer in de ontwikkelaar moet liggen. * Ontwikkelen: leg de print na de juiste belichtingstijd in de ontwikkelaar, en wacht tot het banenpatroon zeer duidelijk zichtbaar is. Als dit erg snel is gegaan (in minder dan een minuut), haal de print er dan meteen uit -- dit betekent dat de NaOH-oplossing vrij sterk is, en de rest van de lak ook snel zal oplossen. Als dit 1-2 minuten heeft geduurd, kun je de print nog wel een half minuutje tot een minuutje laten na-ontwikkelen. Hierna uit ontwikkelbak halen en grondig afspoelen met water. * Controle: controleer of de banen nergens sluiting meer maken of juist onderbroken zijn. Kras lak weg waar die niet hoort, en werk onderbrekingen bij met een dunne, watervaste stift (uiteraard wel eerst de print droog deppen met een schone, zachte doek).

- Etsen: etsmiddel koop je doorgaans als ammoniumpersulfaatkristallen (wit poeder) of ijzer-III-chloride (gele korrels). Inhoud van één zakje oplossen in een liter handwarm water, in een (uiteraard) niet-metalen bak. Op temperatuur brengen (zo'n 50 graden Celsius schijnt optimaal te zijn) en print in etsbak leggen. Na 10 - 30 minuten is de print geëtst. Afspoelen onder veel water, en met aceton de lak of toner van de overgebleven koperbanen verwijderen. Etsmiddel bewaren: ijzer-III-chloride in een goed afgesloten plasticfles; let op: dit spul vlekt verschrikkelijk en is natuurlijk ook corrosief. Ammoniumpersulfaat-oplossing en aanverwanten moeten juist NIET in een afgesloten fles worden bewaard, omdat er zuurstof uit vrijkomt. Doe deze middelen in een fles met de dop een klein beetje los gedraaid om de opbouw van gasdruk (met uiteindelijk breken/exploderen van de fles) te voorkomen.

- Algemene veiligheid: de ontwikkelaar is een sterk loog, en NaOH-korrels kunnen zelfs brandwonden veroorzaken in contact met de huid. Een sterke NaOH-oplossing lost organische bestanddelen zoals vet, huid en haar op. (Vandaar ook de toepassing als gootsteenontstopper.) De etsmiddelen zijn iets minder agressief, maar evengoed bijtend en giftig, zeker na gebruik (wanneer er koper in is opgelost). IJzer-III- chloride geeft vlekken in kleding en op andere materialen die je nooit meer weg krijgt. Draag daarom altijd handschoenen en oogbescherming wanneer je met deze stoffen werkt. Verder zijn UV-belichtingslampen schadelijk voor de ogen. Draag bij het belichten met een hoogtezon oogbescherming, of vermijd kijken in de UV-belichtingsbak.

Tip: als je fotoprint gebruikt, en je wilt geen aceton gebruiken om de achtergebleven lak te verwijderen, kun je natuurlijk de eenmaal geëtste print nog een of twee keer belichten en in de (goedkope, relatief milieuvriendelijke) ontwikkelaar gooien.

Voor de rest zijn correcties en kritische opmerkingen uiteraard welkom.

Richard Rasker

--
http://www.linetec.nl/

Uitstekende handleiding. Een paar extra tips/toevoegingen: Er is ook fotolak in spuitbussen, maar homogeen opbrengen is erg moeilijk, en is bovendien weer een extra variabele factor.

Lak verwijderen na etsen gaat ook prima met een staal/zeep-sponsje, mits de printbaantjes niet te smal zijn. (Smaller dan ca 1 mm is sowieso af te raden)

Het goedkoopste (en meest milieuvriendelijke, IMO) etsmiddel is zoutzuur

+waterstof-peroxide. Zoutzuur 37% , ca 10* verdunnen + scheutje peroxide. (ik had vroeger 30% peroxide, de drogist keek wel bedenkelijk, maar ik kreeg het wel... Maar ik vrees dat daar tegenwoordig voor leken nauwelijks nog aan te komen is. Moet met 3% ook kunnen) Geeft bij bewaren ook zuurstof af, en verliest ook snel aan kracht.

Na etsen *echt* goed wassen. Na het solderen aflakken, anders gaat het toch nog oxideren.

HTH, AvK

Dit is inderdaad meer iets voor gevorderden; je krijgt zeer snel spikkels en ongelijkmatige laagdikte. Ik had het nog willen vermelden (vandaar ook het sterretje voor de voetnoot), maar was het op het laatst vergeten.

Dat van die minimumbreedte valt wel mee -- zeker met de fotografische methode is een kwart millimeter goed haalbaar, als je er eenmaal wat handigheid in hebt gekregen. Maar schoonschuren met staalwol zou ik dan inderdaad afraden. Ik doe het al jaren met nog een keer (over)belichten en ontwikkelen; dat is volgens mij de netste methode.

Hm, ik vraag me af of die 3%-oplossing het doet. En bovendien betaal je je er bij de gewone winkelcentrumdrogist helemaal blauw voor -- ik meen iets van twee euro voor zo'n miniflesje van 0,1 liter.

Dit laatste had ik inderdaad nog even moeten vermelden. Direct na het etsen en schoonmaken breng ik altijd een laag flux-lak op; dit voorkomt oxidatie en maakt solderen veel gemakkelijker. Het spul blijft wel vrij lang plakkerig (het is per slot een soort hars), maar je kunt het drogen versnellen met een verfstripper op de laagste stand.

Richard Rasker

--
http://www.linetec.nl/

Asjemenou, om met Loekie te spreken. Mijn dank is enorm, hier moet ik even op studeren!

Nou, die zul je van mij niet gauw horen. Hooguit meer vragen... :-P

Op zaterdag 1 december 2007 17:40:34 UTC+1 schreef Ben het volgende:

zeker een aanrader.